به گزارش انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه نگاران ایران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی باهدف کمک به ارتقای جایگاه زبان فارسی و با توجه به لزوم ایجاد زمینه‌های مناسب برای رشد و اعتلای زبان مطبوعات، هر سال جایزه‌ای به نشریات مکتوب و الکترونیکی منتخب اهدا می‌کند.
متن کامل این آیین‌نامه به شرح زیر است:
یکی از وظایف مهم رسانه‌ها انتقال درست پیام به بهترین شکل در کمترین زمان است؛ زبان به‌عنوان ابزار ارتباطی نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا می‌کند و کاربرد درست زبان برپای قواعد آن و با استناد به اصول و مبانی نگارش، نخستین و مهم‌ترین وظیفه هر رسانه است.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی باهدف کمک به ارتقای جایگاه زبان فارسی و با توجه به لزوم ایجاد زمینه‌های مناسب برای رشد و اعتلای زبان مطبوعات، هر سال جایزه‌ای به نشریات مکتوب و الکترونیکی منتخب اهدا می‌کند.
تشکیلات
1. شورای سیاست‌گذاری: رئیس فرهنگستان، معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سه عضو شورای فرهنگستان، نمایندۀ معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان.
وظایف: تعیین سیاست های کلی همچون تصویب شیوه نامه ها و آیین نامه ها، تعیین نوع و تعداد نشریات و جوایز، شیوۀ انتخاب داوران.
2. کارگروه: سه عضو شورای فرهنگستان، نمایندۀ معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیر جایزه و یک کارشناس گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، یک نفر از ویراستاران برجسته کشور با سابقۀ مطبوعاتی به انتخاب معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
وظایف: تدوین شیوه نامه ها و آیین نامه ها، پیشنهاد نوع و تعداد نشریات و جوایز، تعیین صلاحیت داوران، انتخاب مصداق ها و تعیین نحوه بررسی آثار و تصمیم گیری در کلیه امور جایزه.
داوران
ویراستاران خبره فرهنگستان به پیشنهاد گروه‌های علمی و تأیید کارگروه.
دامنه انتخاب
تمام روزنامه‌های کشور (روزنامه‌های سراسری، استانی، ورزشی) و تمام خبرگزاریها و 20 پایگاه اول خبری.
تبصره: رسانه‌هایی در داوری شرکت داده می شوند که در طرح رتبه بندی ذیربط (روزنامه‌ها، خبرگزاریها، پایگاه‌های خبری) شرکت کرده باشند.
معیارهای ارزیابی
شامل نکات مربوط به ویرایش فنی و زبانی به این شرح است:
حذف بی‌قرینه فعل
دوری اجزای فعل مرکب
کاربرد نامناسب فعل
ناهماهنگی نهاد و فعل
مجهول‌نویسی با تصریح بر عامل
شکسته‌نویسی و کاربرد عامیانه زبان
کاربردهای نامناسب صفت
کاربردهای نامناسب ضمایر
کاربردهای نامناسب قید
کاربرد قواعد عربی برای واژه‌های فارسی
کاربردهای نامناسب حرف اضافه
رای زائد و نابجا
کاربرد نامناسب حرف ربط
درازنویسی
حشو و تکرار
ابهام
انسجام نداشتن متن
استفاده نکردن از برابرهای مصوب فرهنگستان
غلط‌های املایی، حروف‌نگاری و فاصله‌گذاری نادرست
رعایت نکردن قواعد جدانویسی و پیوسته‌نویسی
نشانه‌گذاری نادرست
تعابیر نامناسب بیگانه
1. به ازای هر کاربرد نادرست یک نمرۀ منفی داده می‌شود.
2. در موارد نادرست که تکرار می¬شوند، فقط یک‌بار امتیاز کم می شود.
3. در داوری، تفاوت‌های زبان روزنامه‌نگاری در خبر که مبتنی بر سرعت است با زبان مقاله‌نویسی، رعایت می‌شود.
منابع مورد استناد داوران
1. فرهنگ املایی خط فارسی؛ 2. دستور خطّّ فارسی؛ 3. واژه‌های مصوب فرهنگستان (13 جلد).
توضیح: هر سه منبع به‌صورت برخط در وبگاه فرهنگستان به نشانی:http://www.persianacademy.ir در دسترس است.
بررسی آثار
1. هر اثر را دو داور بر اساس برگه ارزیابی و معیارهای تعیین‌شده بررسی می کنند و نتیجۀ بررسی در کارگروه مطرح و در مورد آن تصمیم‌گیری می‌شود.
2. مبنای بررسی آثار در روزنامه¬ها، انتخاب تصادفی یک خبر تولیدی و دو مطلب از بخش‌های صفحه اول، گزارش، سرمقاله، مقاله، مصاحبه (جمعاً حدود 200 جمله) و در خبرگزاریها و پایگاه‌های خبری، انتخاب تصادفی دو خبر تولیدی از بخش خبر خواهد بود.
3. انتخاب‌های تصادفی از همه روزنامه‌ها متعلق به روز واحد خواهد بود. روزنامه‌هایی که نسخه‌ای از روز اعلام شده را به ستاد ذیربط مستقر در فرهنگستان نرسانند به مرحله داوری راه نمی‌یابند.
4. به رسانه‌هایی که دوره‌های مورد تأیید فرهنگستان در زمینه درست‌نویسی یا ویرایش برای روزنامه‌نگاران خود برگزار می‌کنند (بسته به شرح دروس، نفر، ساعت و سطح مدرسان) به ازای هر دوره، 5 امتیاز تعلق می‌گیرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حق‌التدریس مدرسان این کارگاه‌ها را تا 50 دوره در سال پرداخت می‌کند.
نحوه داوری
داوری در دو مرحله انجام می¬شود: آثاری که در مرحله نخست 70 درصد امتیاز لازم را کسب کرده باشند به مرحله دوم راه پیدا می¬کنند. از میان آثار منتخب در این مرحله سه روزنامه (کشوری، استانی، ورزشی) و یک خبرگزاری انتخاب می¬شود. برای 5 رسانه برتر در هر گروه، یک دوره انتخاب تصادفی دیگر (مربوط به شماره‌های دیگر، اما مشابه برای هر 5 رسانه) نیز انجام می‌گیرد و معدل دو دور داوری، امتیاز نهایی خواهد بود.
زمان
برگزاری آیین اعطای جوایز در اختتامیه نمایشگاه مطبوعات در آبان هر سال خواهد بود.
منتخبان
1.یک روزنامۀ سراسری
2. یک روزنامۀ استانی
3. یک روزنامۀ ورزشی
4. یک پایگاه خبری یا خبرگزاری
5. یک مجلۀ اجتماعی (با محور خانواده)
6. یک روزنامه که به مسائل زبان، خط و ادب فارسی اهتمام ویژه داشته باشد.
جوایز
1. اهدای لوح یادبود «جایزۀ فرهنگستان به جشنواره مطبوعات».
2. افزایش سه برابری یارانه نشریات برگزیده در اولین فهرست یارانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
تبصره: این جایزه به نشریات و خبرگزاریها و پایگاه‌های خبری اهدا می‌شود و شامل نویسندگان آثار نخواهد بود.
انتهای پیام/